SANAT MÜZAYEDELERİ VE SAHTE ESER ŞAİBELERİ…

Duygu Yaşam

Ülkemizde topluma örnek olması gereken müesseselerin başında sanat gelmekte fakat sanat dünyamız içinde de ehliyetsiz, kötü niyetli insanların olması, sanata bakış açısını da alt seviyelere düşürmektedir…

Şöyle ki, sanatın belli kesimleri etik olarak müthiş bir çaba sarf edip ülkemizin sanat açısından değerlerini korurken, görsel sanatlar piyasası denilen yapılandırma içerisinde yer alan bazı müzayede kuruluşlarının, sahte sanat eseri pazarlama konusundaki şaibeleri pek dikkate almadıkları gözlenmektedir…

Örneğin Fikret Mualla eserleri… Öteden beri bu sanatçının sahte eserlerinin şaibeleri sanat dünyamızda önemli bir yer tutmaktayken, hala bazı müzayede oluşumlarının Fikret Mualla'ya ait olduğu iddia edilen tuval veya kağıt çalışmaları, büyük fiyatlandırma ile müzayedeye koydukları gözükmektedir…

Ölmüş bir sanatçıya ait bir eseri onlarca bin dolara pazarlamaya çalışanlar, önce o eserin sahte olup olmadığını kanıtlamak durumundadırlar… Bakıyorsunuz tertemiz bir arka plan ve dikkatlice biraz da heyecanla çalışılmış fırça darbeleri, sanki yanlış yapmayayım diye dikkatlice davranan birinin çalışması gibi… Şimdi bu resmi pazarlayanlar çıkıp hayır sahte değil diyebilirler. Ve belki de müzayedeye veren şahıs da sahte olup olmadığını iyice araştırmadan elde etmiştir. Fakat ortada bir gerçek var: eğer hakkında şaibeler oluşmuş bir sanatçının eserini onlarca bin dolarlara pazarlıyorsanız, mutlaka karbon test belgesini de sunmak durundasınızdır ki, ne zaman yapılmış olduğu kanıtlanabilsin… Ayrıca eserin yapıldığı kağıt ile ilgili bilgiyi de konunun uzmanı ortaya koyabilir. Hatta kullanılan boyaların kaynağını da… Ancak kanıtlandıktan sonra istenilen fiyata da satılabilir sorun olmaz... 

Medyada Fikret Mualla tabloları ve  sahte resimler konusunda  çıkan  sayısız haber var Oksijen gazetesinde yer alan bir haberin linkine tıklarsanız bu konunun  ne olduğunu biraz daha iyi anlayabileceksiniz: 

https://gazeteoksijen.com/turkiye/dolandiricilik-sanati-16924<br>

TELİF HAKKI GÖZETİLMİYOR…

Müzayede firmalarında yaşayan sanatçılar ile ilgili de telif hakkı gözetilmediği gözükmektedir. Örneğin sanatçıdan bir malikane sahibi eserler almıştır ve o eserlerin bulunduğu mekanda çekim yapacak olan bir film ekibinin, sanatçının izni olmadan sanat eserlerini filmde göstermesi telif hakkları açısında yasal olmamaktadır… İyi de eseri satın alan kişi neden izni vermiyor. Diyebilirsiniz de, eseri satan sanatçı satın alana telif hakkını vermemişse, o eserin ticari bir faaliyette görselinin kullanılması telif hakkı kimdeyse ona aittir ve işin doğrusu da budur. Fakat telif hakkı alınmamış eserler, kültürel ve sanatsal anlamda yayınlarda kullanılabiliyor çünkü ticari amaç olmadığından… 

ALGI MÜZAYEDELERİ İLE DENEYİMSİZ SANAT SEVERLER YANLIŞ YÖNLENDİRİLİYOR.

BİR AY KURS ALAN HOBİCİNİN YAPABİLDİĞİ RESİMLER MÜZAYEDELERDE ALGIYLA BAŞ YAPITLAR OLARAK SUNULUYOR VE DENEYİMSİZ KOLEKSİYONERLER VEYA AL SATÇILAR, PİYASAYI KIZIŞTIRMAK İÇİN, REKABET ORTAMI YARATARAK, EKONOMİNİN ZORDA OLDUĞU ŞU GÜNLERDE,  SANATI YATIRIM ARACI OLARAK GÖREN BİR KESİMİ YANLIŞ YÖNLENDİRİYOR, SANAT PİYASASINI DA İÇİNDEN ÇIKILMAZ HALE GETİRİYORLAR . MÜZAYEDELERİN HEPSİ Mİ BÖYLE DİYE SORARSANIZ, İÇLERİNDE ETİK OLMAYA ÇALIŞAN VE SANAT PİYASASINDA ALGIYI FAZLA KULLANMAYANLAR DA VAR FAKAT BUNLARIN SAYILARI ÇOK AZ DİYEBİLİRİZ.

BUGÜN ÜLKEMİZDE ARTAM GİBİ DENEYİMLİ VE ULUSLARARASI NİTELİĞİ OLAN BİR MÜZAYEDE FİRMASI VAR VE TÜM MÜZAYEDELERİN ARTAM'I ÖRNEK ALMALARI GEREKİR…

Müzayede_Kritik (Sanat piyasası analizi)

Hani bir laf vardır, "At izi it izine karışmış"… Sanki İnstagramda süregiden bazı müzayedeler için kullanılmış bu söz… …. Müzayede ve sözde sanat pazarlamacım konuşuyor, "Bu bir baş yapıttır. Ressam henüz tanınmamıştır var mı 2 yüz bin liranız?"

Pazarladığı esere bakıyorsunuz, fırça ustalığı ile yapılmış bir manzara. Hemen bir pay geliyor 105 bin TL. Vay be diyorsunuz, ne sanatçıymış(!) Satıcım tekrarlıyor,

"Bu eser 160 bin TL'yi görmelidir. Monokrom bir eser aynı rengin tonları ,ile yapılmış. Ve bilmiyor ki sanat uzmanı(!) satıcım, sunduğu resim eski tip bir eser ve belki hediyelik eşya mağazasında bulabileceğiniz nitelikte bir manzara çalışması ki, aynı çalışmaları bugün sanat atölyelerinde kurs gören hobiciler aynı ustalıkla yapabiliyor…

Şimdi bu bahsettiğimiz anlamda satış yapmaya çalıışan müzayedelere bir tavsiyemiz var; hobi ile sanatı öncelikle ayırabilmek için yeterli derecede sanat eğitimi alın! Veya çok okuyun ve çok araştırın… Türk sanat yatırımcısını veya sanat severini yanlış yönlendirmeye kimsenin hakkı yoktur.

Ortaya bir isim çıkarıp o ismin üzerinden algı yaratan ve sanki çok önemli bir sanatçıymış ve yaptıkları büyük paralar edecek bir esermiş gibi sunulmaya çalışılan ve aslında bir hobi çalışmasının ötesinde bir değeri olmayacak olan o çalışmaların, bir de ne gibi bir sanat değeri vardır diye açıklayın deseniz, apışıp kalacaklardır. Çünkü o sanatçıyı, o ismi planlı bir şekilde algı yaratarak piyasaya sundular ve henüz deneyimi olmayan sanat alıp satanları, sanki büyük paralar kazanacaklarmış gibi rekabete soktular… Peki sonrasında ne olacak? O isim nereye kadar gidecek? Bir eleştirmen şimdi yazdığımız gibi sorgulamaya kalktığında ne diyeceksiniz? Diyemeyeceksiniz çünkü diyeceğiniz bir şey yok… Çünkü sunmaya çalıştığınız eser hobinin ötesine geçmemiş…

İnstagram müzayedelerini izliyoruz ve görüyoruz ki, geçtiğimiz sezonda büyük paralara kapış giden bazı isimler, artık popülerliği yitirmeye başlamış… Peki bin tane hikaye anlatarak, "Bu sanatçının bir çok mesleği var, şiir de yazar, sinema ile de uğraşır, çok güzel eserler, alan kazanıyor" denilerek satılan sulu boya eserlere, artık aynı ilgi gösterilmiyor çünkü, o yatırımdan bir sonuç çıkmayacağını sanat piyasasının yeni koleksiyonerleri anlamış durumda…

Etk müzayedeler sanatı korur, sanatçıyı korur ve sanatın gerçek değerini vurgulayarak eser satar ve yatırımlık eserleri alanlar da belli bir zaman sonra kazanırlar… İnstagram müzayedelerinde olduğu gibi bu hafta satın al, önümüzdeki hafta kazancı ile sat. Böyle bir uygulama veya mantık dünyanın hiçbir yerinde yok… Hani sanatçı görsel sanatlara yeni bir şeyler kazandırmıştır ve sanat tarihine girmiştir. O zaman o sanatçı giderek yükselir. Yoksa, durduğu yerde Ahmet bey aldığı için, Mehmet bey de aldığı zaman sanatı yükselecek diye bir şey yoktur. Ancak birileri biraz daha fazla ödeyerek o resme sahip olur veya çok sevmiştir, sanat yatırımını düşünmeden sevdiği esere istenilen fiyatı verir… Eğer ki sanat değeri var deniliyorsa bir sanat eserinin ve o eseri yapan sanatçının, o zaman gerçek analiz ortaya konulur ve o sanatçı da yeniliklere imza attığı ve çok özgün olduğu için giderek yükselir.

GÖRSEL SANATLAR MÜZAYEDELERİ VE YENİ SEZON...

(bir günde ünlü yapılmaya çalışılan bazı isimlerin, görsel sanatlar piyasasını olumsuz yönde etkileyeceği ve yakın zamanda bir çok sanat yatırımcısının da piyasadan çekilebileceği sürpriz olmayacaktır…)

 Duygu Yaşam _Müzayede Kritik) Geçtiğimiz sezon görsel sanatlar müzayedelerinde yeni isimler ortaya çıkarılmış ve garip bir manipülasyon uygulaması ile, o isimler birer duayen sanatçı gibi sunularak, sanat piyasasında olmaması gereken bir sanat sunumu yapılmıştı. Ve hala görüyoruz ki, bazı prestij olduğu sanılan müzayedeler bile o isimlerin üzerine giderek, manipülasyonun boyutunu yükseltmeye çalışıyorlar... Öncelikle bir sanatçının birdenbire piyasaya sokularak yüceltilmesinin bir veya bir kaç nedeni olur ki bu nedenler sanatsal başarının ve sanatçının o güne kadar yaptıklarının analiz edilmesiyle ve uzman eleştirmenlerin o sanatçı hakkında yorumlar yapmasıyla ortaya çıkar... Örneğin sanatçım(!) resim öğretmeni ve bir müzayede firmasının manipülasyonu ile birdenbire piyasaya sokuluyor ve haksız bir rekabet oluşturuluyor. Instagram müzayedelerinde sanatçı çok önemliymiş gibi gösteriliyor…

Instagram müzayedeleri piyasaya sanat borsası gibi çıktı ve yeni sanat yatırımcılarının oluşmasını sağladı. Yeni sanat yatırımcıları, sadece piyasada gözüken ve manipülasyon ile satışı körüklenen bazı isimlerin, sürekli piyasasının artacağına inandırıldı ve de bunun sonucu o sanat değeri koca bir soru işareti gibi duran isimler, darphane gibi para basmaya başladı… Burada kim kazanıyor ve kim kaybediyor diye baktığımızda, ülkemiz görsel sanatlarının giderek sanatsal eleştirilerden uzaklaşarak, bugün borsada suç sayılan manipülasyona odaklandığı gözüküyor…

Yeni sanat yatırımcıları ve de sayıları neredeyse 150 ye yaklaşan müzayede kuruluşları ve Instagram müzayedelerinin, bir an önce gerçek sanata yönelmeleri ve etik sanat tarihçilerinin fikirlerini almaları ve sanat eleştirisine önem vermeleri gerekmektedir.

Görsel sanatların uzmanları, ille de para kazanacağız fikriyle birilerinin sanatı katletmelerine göz yumulmayacağını ve yakın zamanda gerçek eleştiriler ile kimin ne olduğunun ortaya konulabileceğini belirtirken, adları şişirilen sanatçıların ne olduğunun ve neden önemli olduklarının ortaya konulamamasının, piyasayı etkileyeceğine değiniyorlar.

Bugün bir Devrim Erbil bir günde ünlenmedi… Yıllarını sanata verdikten sonra sanatta istenilen noktaya geldiği için piyasası da yükseldi. Görsel sanatlar bir olimpiyat sporu değil ki, kim kronometreyi düşürüyorsa anında ünlü olsun… Birileri bir sanatçının yaptıklarını seviyorlarsa satın alırlar. Fakat, piyasası yükseliyor hemen alıp kazanalım iddiasıyla bir günde ünlü yapılmaya çalışılan bazı isimlerin, görsel sanatlar piyasasını olumsuz yönde etkileyeceği ve yakın zamanda bir çok sanat yatırımcısının da piyasadan çekilebileceği sürpriz olmayacaktır…

Güzel sanatlara girebilen öğrencilerin her birisi, usta birer sanat uygulayıcısıdırlar fakat bu demek değildir ki, sanatta ustalık o insanı başarıya götürür… Görsel sanatlarda yaratıcılık, eserlere mesaj yükleme, belli bir felsefe oluşturma ustalığıdır. Bu yüzden çağdaş kavramsal sanatlar önem kazanmıştır…

Buradan müzayede kurtuluşlarının temsilcilerine, galericilere ve sanatı meslek edinmeye çalışanlara bir mesajımız var; görsel sanatlar konusunu araştırın, okuyun ve ne olduğunu anlamaya çalışın. O zaman sanat piyasasında izler birbirine karışmaz ve her birisi sanatın kültür abidesi gibi ortaya çıkacak olan sanat piyasası temsilcileri ile, ülkemiz görsel sanatları da istenilen noktaya gelebilir…   

MÜZAYEDECİ KARDEŞİM, SAĞLAM BİR SANAT PİYASASI KURULMASI İÇİN SEN DE ÇABANI ORTAYA KOY!!!

SAMİMİ SANAT YATIRIMCISI  VE KOLEKSİYONERLER GÜVEN İSTER...

Instagram müzayedelerinin sayıları yüzün üzerinde gözüküyor ve bu müzayedelerde nedense, aklına esen estiği gibi sanatçı lanse ediyor. Gerçekte bu müzayedelerin müdavimleri al sat yapan diğer müzayedeler veya antika firmaları ve serbest sanat ticareti yapanlar. Buraya kadar normal gözükse de, alıp sattıkları sanat eserlerinden kazanç elde eden bu tüccarların yanı sıra, Instagram müzayedelerinden eser satın alan yeni koleksiyonerler de çoğunlukta. Sanat piyasasına samimi koleksiyon fikri ile adapte olamaya çalışanlar, yapılan yanıltıcı sunumlar sonucunda yanlış yönlendirilerek, gelecekte sanki büyük paralar kazanacaklarına inandırılmaya çalışılıyor.

Buraya kadar da her şey normal gözükebilir de, yani müzayedeci kardeşlerim, sizler kendi aralarınızda al sat yaparak istediğiniz gibi piyasanızı kullanın da, sanat koleksiyonculuğuna veya sanat yatırımı yapmaya henüz soyunmuş olan samimi genç yatırımcıları neden yanıltma durumuna gidiyorsunuz. Bu arada hak edecek sanatçılar kenarda dururken, çok ucuza elde ettiğiniz bazı isimlerin eserlerini yüksek fiyatlar ile satarak çarpık bir sanat piyasası neden oluşturuyorsunuz ki... Sonuçta yine olan bu çarpık geliştirdiğiniz sanat piyasasına olacak ve şapka düşüp kel gözüktüğünde, geçmişte olduğu gibi birçok sanat yatırımcısı ve samimi yeni koleksiyoner, piyasadan çekilecek ve yedikleri kazıkla kalacaklardır. Oysa sağlam bir şekilde dizayn edilecek olan sanat piyasası hem siz satıcılara, hem de bu işe samimi olarak soyunan yatırımcılara ve koleksiyonerlere kazandırdığı gibi, ülkemizin çağdaş sanatta önünün de açılmasını sağlayacaktır...

Bir kere kim hobici, kim amatör ve kimler yüksek sanat yapıyor önce bilmek sonra da bunları birbirinden ayırabilmek önem taşır. Önünüze gelen her sanatla uğraşana HOCAM diye hitap ederek, insanları da gereksiz bir şekilde biyata sürüklemek hiç de hoş değil...

Bu arada bu işe gönül vermiş olan yeni koleksiyonerim ve yeni sanat yatırımcısı; önce yatırım yaptığınız sanatçının biyografisine bir göz atın. Bu da yetmez ve o sanatçı hakkında neden önemli olduğunu kaleme almış olan yazarları arayın. Böyle bir eleştiri almamış olan sanatçı amatör kesimdedir ve daha kendisini kanıtlamamıştır. Sonra araştırma yaptığınız sanatçının yurt içinde nerelere girmiş olduğunu ve yurt dışından ne gibi önemli yerlerde adının geçmiş olduğuna bakın. Çünkü yüksek sanat yapan ülkemiz sanatçısının, mutlaka yurt dışında da bir kariyeri vardır ve gelecekte hakkında araştırma yapıldığında, yurt dışındaki başarıları dikkate alınacaktır.

Bakıyorsunuz müzayedecim anlatıyor, "çok önemli bir sanatçı bakın buradan da bir portre görüyorum. Portreyi farklı yorumlayan bir sanatçı" derken, acaba o sanatçının yaptıklarının amatör bir çalışmanın ötesine geçmediğini hiç düşünüyor mu? 50x60 cm ebadındaki bir resminin 30 veya 40 bin TL etmeyeceğini kendisi de bildiği halde neden o fiyatlara veya üzerinde satmak için çaba gösteriyor ki..

Müzayedecim başka bir sanatçıyı anlatıyor, "Efendim bu sanatçı çok yönlüdür, bakın şu işle de uğraşıyor, bu işle de uğraşıyor , fotoğrafta çekiyor, şiirle de uğraşıyor" derken acaba hiç düşünüyor mu ki, ülkemizde milyonlarca insan belki o sunmaya çalıştığı isim gibi anlattığı şeylerle uğraşıyor. Sunulan esere(!) bakıyorsunuz, hakıında sanatsal açıdan 3 satır bile yazılacak önemi yok... Hani alaylı olmasına bir şey demeyeceğiz eğer ki ortaya bir yetenek koymuş olsa, fakat yok.

Öte tarafta genç sanatçım kafasını yoruyor, yeteneğinin en son noktasına kadar uğraşıyor fakat yaptıklarını anlayabilecek ve sunumunu sanatsal açıdan yapabilecek bir satıcı karşısında bulamadığı için, şaşkın bir şekilde sanatını sürdürmeye çalışıyor. Oysa bu müzayedelerde genç sanatçıları belli oranda desteklemek ve geleceğe hazırlanmalarını sağlamak gerekir, fazla şımartmadan. Çünkü geçmişteki büyük sanatçılar örneğin Dali, " Görsel sanatçı 8 yılda yetişmez, yıllarını verdikten sonra kendisini ve sanatının gideceği yeri bulur" demişse bunun bir anlamı olmalı…